Vakantietijd. Geen aanrader om aan ´promotie´ te doen. Wat voor glans heeft stijgen op de carrièreladder als niemand dat opmerkt? Niet dat het wat uitgemaakt zou hebben. Want ik liep reeds op mijn laatste benen. Achteraf deed ik raar bij de Ikea, heel toepasselijk tijdens de Plundra-weken. Daar stond ik, voor de afvalbakjes. Mijn oude was gesneuveld en er moest een nieuwe komen. Hoe moeilijk kan dat zijn? Maar ik durfde niet te kiezen tussen glimmend chroom of frisgroen. Chroom. Groen. Chroom. “Mijn God, wat is dat moeilijk”, wanhoopte ik. De paniek sloeg toe. Groen. Chroom. Groen. Hyperventilerend koos ik een Ferrarirode, bereikte in een waas de kassa en vluchtte het parkeerterrein op, de afvalbak achteloos onder mijn arm. In de auto, met de dokter Vogel Passieflora Onzindruppels onder mijn tong, werd ik weer rustig. Inmiddels kon ik al niet zonder de uitgeknepen planten van de zelfbenoemde toverdokter. Psychisch dan, hè. Fysiek deed het niets meer. Alsof je een rattenplaag bestrijdt met diervriendelijke, lieve muizenvalletjes. De afvalbak was achteraf het symbool van een sluimerende mentale catastrofe. Ik had gekozen voor Ferrarirood; de kleur van gevaar.
Het begin van het hoofdstuk ´Noodsignalen´ uit mijn boek ´De kleur van gevaar´.
Ik moet er nog altijd aan terug denken als een ondernemer, high performer of iemand met een veeleisende baan tegen mij zegt: ´Nee hoor, ik heb geen last van stress!´
Want die hebben geen stress hè.
Hooguit hebben ze het wat druk.
I get it.
What´s in a name.
Bij de woorden chronische stress of burn-out denken mensen al gauw aan psychische problemen. En dus eindeloos gegraaf in het verleden in sessies bij de psycholoog. En dat roept zeer onprettige gevoelens op.
En de reactie is dan vrijwel dezelfde als die van Lambik in Suske en Wiske: IIEEEK! Wegwezen, waarbij z´n bolhoedje ook een halve meter van z´n hoofd springt.
Je zou je om minder uit de voeten kunnen maken.
Hoe je het ook noemt, de vraag waar het om draait, is deze.
Ben je je bewust van de risico´s die langdurige (werk)druk met zich meebrengen?
Stressmanagement is feitelijk weinig meer dan risicomanagement.
Ondanks dit science fiction tijdperk waarin we leven, hebben we nog steeds stone age genen.
En het ´protocol´ van die stenen-tijdperk-genen bij gevaar is voor je lijf eenvoudigweg: stress-reactie aan! Via de stresshormonen adrenaline en cortisol.
Of dat gevaar nou van buitenaf via je zintuigen, of van binnenuit via je gedachten of feedback uit je lijf komt maakt niets uit.
Een oeroud systeem treedt in werking, omdat overleven nu eenmaal voorrang boven alles krijgt.
Zo bezien is stress veel meer een lichamelijke reactie op mogelijk gevaar dan een psychisch probleem.
Voor je lijf maakt het niet uit of het ´echt´ of ´ingebeeld´ gevaar is.
Zo lang dat (vermeende) gevaar er is, blijft ook je stress-protocol gelden. Zodat je je van het gevaar gaat afwenden, door te vechten of te vluchten.
Duurt dit te lang, dan kan dat de opmaat zijn naar veel vervelende klachten.
Dat kun je vervolgens herkennen aan verschillende, gekke klachten in je lichamelijke stelsels. Voorbeelden van stelsels zijn bijvoorbeeld ademhaling, spijsvertering en afweer.
Als je klachten ontwikkelt in één of meerdere stelsels, dan is dat een signaal dat de onderliggende oorzaak chronische stress is.
Nu bestaat stressloos leven niet. Geen nood, want we zijn gebouwd voor kortdurende stress. Denk: presentatie die je gaat geven. Presentatie klaar, stress klaar.
Langdurige stress gaat echter andere systemen in je lijf onderdrukken. De effecten daarvan kun je bijtijds al meten.
Met een fysieke APK.
En daarmee kun je veel gedoe voorkomen. Of enorm beperken.
Waarom zou je wel je auto voor een APK-keuring wegbrengen, maar niet zelf regelmatig checken hoe het er met je vitaliteit voor staat?
Het lijkt nu zo´n geinig stukje in mijn boek. Indertijd was ik mij er niet bewust van dat vitaliteit geen vanzelfsprekendheid is. Inmiddels weet ik dat je niet ziek hoeft te zijn om beter te worden.
Stress mag dan een stiekeme sloper zijn en daardoor ook veel schadelijker dan de meeste mensen weten.
Tegelijk is er ook veel meer aan te doen dan we denken.
En veel makkelijker.
Eerst verder over lezen? By all means, go on. I won´t tell a soul: https://gripopgezondheid.nl/de-kleur-van-gevaar/
Lynn Hogendoorn
