Intuïtief eten.
Amper een week geleden schreef Juglen Zwaan er een blog over. Over 10 basisvoorwaarden die als leidraad kunnen dienen bij het intuïtief eten.
Ik dacht: ´Ut sal allemaal wel.´
Maar toen ook het NRC de dag erop er een artikel aan wijdde, dacht ik: ´Ja, en nou is het genoeg.´
Ik kon er niet meer tegen. Tegen beweringen die niet kloppen. Vanuit je lijf bezien dan.
Om mijn irritatie wat te kanaliseren, schrijf ik er nu maar over.
Aanleiding voor blog en NRC-artikel vormde in dit geval het boek ´Intuïtief eten´ van de diëtisten Evelyn Tribole en Elyse Resch.
Die stroming dateert overigens al van 1995. Niets nieuws onder de zon.
Het idee achter dit anti-dieet is om niet naar de kilo’s te犀利士
kijken, maar te letten op de signalen van je lichaam.
Dus eten wanneer je honger hebt en stoppen wanneer je voldaan bent.
Klinkt logisch, toch?
Maar wat nou als die ´signalen´ niet kloppen? Of het überhaupt niet doen? Omdat je bijvoorbeeld kneiter resistent bent.
Je lijf heeft geen oogjes. Dus dat ´kijkt´ via signalen van interne feedback-lussen in het bloed (hormonen) of zenuwstelsel (neurotransmitters).
Hormonen die in dit voorbeeld vooral honger en verzadiging regelen, zijn respectievelijk ghreline en leptine.
Nu gaat het niet alleen om dát je eet, maar ook om wát je eet.
Carola van Bemmelen omschrijft je oerbrein als de CEO van je eetgedrag. En je oerbrein heeft maar één regel: als er eten is, eet dan zoveel mogelijk én kies voor eten dat een hoge beloning geeft in je brein (lees: des te meer suikers, vetten en smaakstoffen het bevat, des te beter).
Kortom, als de voedingsindustrie de bestanddelen van ons voedsel eenmaal heeft gescheiden en bewerkt, gaat het mis. Je lijf is niet ontworpen om suikerrijk en vezelloos te eten.
De natuur is slimmer dan het bedrijfsleven, want we zijn gemaakt op ruw, onbewerkt, natuurlijk, uitgebalanceerd voedsel.
Dat ge-tweak aan onze voeding, rotzooit helaas met onze ´interne ogen´. Feedback-lussen dus.
Er komt dan onjuist feedback vanwege die hormonale disbalansen, ook neuronaal. Zo ook bijvoorbeeld van je beloningssysteem.
Zo bestaat er zoiets als intrinsieke en extrinsieke beloning. Die beloning geeft namelijk motivatie voor een volgende keer.
Die intrinsieke beloning doe je zelf. Het lúkken van iets, levert een intrinsieke beloning op. Een goed gevoel dus.
De extrinsieke beloning komt van buiten. Daarvoor heb je mensen of dingen nodig. Bij mensen kun je denken aan waardering of een compliment. Bij dingen kan het gaan om iets wat je tot je neemt (gebakje, wijntje, sigaret) of waarmee je jezelf beloont (nieuw schoenen).
Een intrinsieke beloning blijft het langst hangen en draagt enorm bij aan je geluksgevoel.
Een menselijke beloning hangt veel minder lang, maar draagt nog bij aan je geluksgevoel. En een ding-beloning levert geen bijdrage aan je geluksgevoel. Het piekt wel lekker: je voelt heel veel beloning. Maar het dooft ook weer snel uit. Vaak verwacht je echter wel dat een ding-beloning bijdraagt aan je geluksgevoel.
Kortom, je verwacht bij alles wat lukt dus een beloningsgevoel: een effect van dopamine én GABA.
Het punt is: continue vrijzetting, altijd maar hetzelfde, geeft resistentie.
Dat kennen we voornamelijk van insulineresistentie. Maar je kunt ook leptineresistent zijn. En dopamineresistent. GABA-resistent.
Dus je doet iets, het is gelukt en daarmee verwacht je een intrinsiek beloningsgevoel. Die volgt dan door die resistentie helaas niet. Je systeem (lijf) zet je dan echter wel in de Zoek!-stand naar iets wat je alsnog een goed gevoel geeft. Want. Je. Wilt. Die. Beloning.
Met name beloningen die dan van buitenaf komen, doen dat. Suiker, drank, drugs etc. geven even veel vrijzetting. Met steeds kortdurender effect.
Heel simpel gezegd: een resistentie lokt verslaving uit. Je gaat eenvoudigweg ándere, externe beloningsbronnen zoeken om je goed te voelen. En dat is geen konijnenbont met sla hè.
Dit is precies waarom intuïtief eten niet werkt bij resistentie.
Het is van mij natuurlijk één ding om dat aan te geven. Dus ik geef je ook twee voorbeelden van wat je dan anders kunt doen. Om weer niet-resistent te worden.
Vermijd qua voeding belonend eten. Bij volwaardige voeding denk je in de trant van: eiwitten zijn beter dan zetmeel, onbewerkt is beter dan bewerkt, groente is beter dan fruit en gemineraliseerd water is beter dan overige dranken.
Je beloningssysteem is het snelst werkende anti-stresssysteem van je lijf. Dus je kunt ook een reset van dat systeem doen door het enzym DPP-IV: https://gripopgezondheid.nl/product/vitakruid-dpp-iv-ultimate-eiwitsplitsende-enzymen/
Lynn Hogendoorn
