Of je nou fan van Lubach bent of niet, af en toe kaart hij iets aan wat viraal gaat. Zo ook afgelopen week. Met een item over coaches. Niet alleen dat het er in Nederland veel te veel zijn, een dikke 80.000, maar ook dat de kwaliteit nogal te wensen overlaat. ´Hoe lang duurt die opleiding?´, zei Lubach bij een voorbeeld dat in beeld komt van een opleider, ´3 dagen?!´

Uiteraard verlies ik niet uit het oog waar mensen vandaan komen. Zo ook Lubach. Dus ik realiseer mij dat het satire is. Met een kern van waarheid. Want er zijn héél veel coaches in Nederland. Met verwarrende namen als ´paardencoaching´ en ´wandelcoaching´. In het eerste geval was Lubach er oprecht van overtuigd dat je dan dus paarden coacht, net als in het tweede voorbeeld dat je mensen beter leert wandelen. Methodiek verwarren met resultaat. Op dat punt heeft Lubach volkomen gelijk.

Satire of niet, het raakte mij natuurlijk ook. Als stressoloog ben ik ook coach en ik maak zelf ook gebruik van business coaches.

Omdat ik zelf uit het bedrijfsleven kom, gaat het mij altijd om resultaat. Tegelijk, Lubach heeft de luxe dat hij in zijn programma heerlijk ongenuanceerd kan zijn. Reden waarom ik precies dat mistte.

De markt is sowieso knap vol. Ook in mijn branche, businesscoaching. Meer dan ooit komt het juist aan op kwaliteit (geef ik Lubach ook gelijk in) en meetbare resultaten halen. Diploma´s halen is één ding, maar juist door dat meten kan ik mij onderscheiden. Want het draait niet om mij, maar om de klant die naar tevredenheid een oplossing krijgt.

Regelmatig krijg ik eerst mensen aan de lijn waarbij het huilen hen nader staat dan het lachen. Omdat ze zich afvragen of die rollercoaster aan stressgerelateerde klachten ooit nog over gaat. Als ik zeg dat het niet aan hen ligt, dan breken mensen.

En dat terwijl ik helemaal niet van psychologische of holistische aanpak ben. Reden, denk ik, dat mensen juist bij mij aankloppen omdat hen dat aanspreekt.

Ik ben ook wel een beetje tegendraads. Veel werknemers of ondernemers worden door Arbo-, bedrijfs- of huisarts naar de psycholoog verwezen. Onnodig in mijn optiek, omdat stress niet psychisch is, maar een lichamelijke reactie op (mogelijk) gevaar. Dat ook nog eens lichamelijk meetbaar is.

En alhoewel stressgerelateerde klachten niet direct een psychische oorzaak hebben, wil dat niet zeggen dat het geen psychische gevolgen kan hebben. Natuurlijk wordt je angstig en depressief als je tot weinig in staat bent. Vooralsnog plaats ik mij echter nog op het standpunt dat dat door de chronische stress komt. Voor veel klanten is het dan ook een opluchting als ik aangeef dat we een (mogelijke) depressie even parkeren. Het is soms lastig de dingen te duiden.

Helaas zoeken veel mensen met stressgerelateerde klachten de oorzaak van hun lijden bij zichzelf. Ook weer nodeloos en nutteloos schuldgevoel, in mijn optiek. En de eerder aangehaalde ´holistische stresszorg´ maakt het probleem mijns inziens onnodig complex en legt te veel de verantwoordelijkheid bij degene die stressgerelateerde klachten ervaart.

Maar weinig mensen zoeken bewust stress op. Dan is het advies je daarvan te ontdoen niet erg bruikbaar.

Mensen praten elkaar ook van alles aan over stress. In veel online groepen en community´s over stress kom ik goedbedoelde adviezen tegen, bijvoorbeeld qua voeding. Voor je het weet ben je tijden zoet en zoek met dingen uitproberen die niet werken.

Bij stress denken mensen ook vaak dat er toch weinig aan te doen is. Een beetje de categorie dat je nu eenmaal een stresskip bent. Of stresshaan. En na de nodige rust het wel weer minder wordt.

Maar die onderbehandeling berokkent de maatschappij veel schade. Veel van mijn klanten melden zich vaker ziek of werken nauwelijks op halve kracht.

Wilmar Schaufeli (hoogleraar Arbeids- en Organisatiepsychologie) bracht al eerder in kaart dat 1,2 miljoen mensen met klachten van stress en burn-out dus ook wel iets zeggen: het zijn de kanariepietjes in de kolenmijn.

Cijfers over van wat stressgerelateerde klachten Nederland kost aan verzuim lopen uiteen. Maar dat ze de 3 miljard overschrijden lijkt nog een onderschatting.

Tegelijk, eindeloos geld in de zorg achteraf stoppen, is geen haalbare oplossing.

Toch is er aan de voorkant veel meer te doen dan nu nog het geval is.

Alleen, in Nederland hebben we het niet zo op preventie. En je zou kunnen zeggen dat als we de vrijblijvendheid rondom preventie niet wegnemen, dat we dan de volksgezondheid laten bepalen door het bedrijfsleven. Deze stelling heeft Nicholas Freudenberg stevig onderbouwd in zijn boek ´Legaal maar fataal´.

Volgens mij ligt hier alsnog een winstpakker. Preventie. Ook al is dat niet sexy.

Dus wat dacht je er van? Neem je zelf weer de regie voor je eigen gezondheid? Contact mij dan voor een eerste, gratis stress- en bloedvatenmeting. In nog geen 1,5 minuut meet de SmartPulse het volgende:

• De gemiddelde hartslag en het verloop van de hartslag.
• Lichamelijke stress en mentale stress.
• De balans binnen het zenuwstelsel tussen de parasympaticus (verantwoordelijk voor herstel) en het sympathische zenuwstelsel (verantwoordelijk voor actie).
• De stress-score en stressbestendigheid.
• De elasticiteit van de grote arteriën, vaten en haarvatennetwerk.
• De arteriële gezondheidsanalyse en alvast een algemeen advies.

Meet you there?  https://gripopgezondheid.nl/agenda/

 

Lynn Hogendoorn

 

 

 

 

Bronnen

nrc.nl
evenwijs.nl

Als consulent van Medivere zelftesten, krijg ik vooral klanten te spreken die een van de ontlastingtesten heeft laten doen.

Allereerst om zo´n testuitslag te duiden.
En vervolgens om met een oplossing te komen waardoor wat er ook maar aan de hand is te verhelpen.

Dat klinkt eenvoudig toch?

Spoiler: it’s not.
Helaas kan ik nog steeds niet toveren.

Ik vraag dan ook altijd even door op het voedingspatroon. Het darmmicrobioom eet immers noodgedwongen wat jij eet.

En dus kom ik nog al eens een van onderstaande voedingsfouten tegen (en veel vaker allemaal):

– Te snel eten

–  Te vaak eten

–  Te veel eten

–  Drinken bij het eten

–  Eten op het verkeerde moment

–  Verkeerde samenstelling van de maaltijd

–  Voedsel te heet of te koud nuttigen

–  Te veel specerijen gebruiken

–  Voedsel te zoet, te zout en te vet maken

Dit is niet de plek om dit in detail uit te diepen, maar het vormt voor mij geen verrassing waarom mensen met spijsverteringsklachten te maken krijgen.

Voeg er stress aan toe, en je hebt helemaal de ´perfect storm´.

Bij dat doorvragen op het voedingspatroon, krijg ik met regelmaat van de klok van klanten te horen dat ze vaker kleine hoeveelheden moeten eten. Van een arts, een diëtist, de sportschool of waar ze dan ook maar komen. En dientengevolge wel negen (!) eetmomenten per dag hebben.

Beeld dat je even in. Dat jij een het spijsverteringsstelsel bent en negen keer per dag aan de bak mag… En dat 24/7.

Zo´n continue overbelasting van het spijsverteringsstelsel kwam bij de jager-verzamelaar niet voor. Maar in de westerse wereld nu wel. Met alle gevolgen van dien: het metaboolsyndroom maakt zijn opmars als belangrijkste ziektebeeld.

Een van mijn eerste adviezen is dan ook: voedselrust.

Dat is niet zozeer minder eten, maar vooral minder vaak.

Later gaat dat meer richting béter eten. En… tadaa… vasten.

Zelfs voor ik in dat hele kPNI dook, had ik al de idee dat we beter toegerust zijn voor schaarste dan voor overvloed. Dat kon ik alleen indertijd nog weinig onderbouwen. Sinds kPNI is dat dus anders.

Klinische Psycho Neuro Immunologie is een gestaag groeiende wetenschap die de samenhang onderzoekt tussen onze psyche, ons immuunsysteem en onze hersenen en hormonen. Nadruk ligt op de betekenis van deze processen in daily life.
kPNI maakt gebruik van de inzichten uit vele wetenschapsgebieden. Door het samenbrengen van deze inzichten vallen de puzzelstukjes in elkaar en krijgen we een indruk van het grotere geheel. Biologie en evolutiegeneeskunde, psychologie en gedragswetenschappen, biomedische wetenschappen en epigenetica leveren allemaal een belangrijke bijdrage aan de kPNI.
dr. Leo Pruimboom, grondlegger van en docent in de kPNI, weet je daar nog veel en veel meer over te vertellen.

Goed. kPNI dus. Een mondvol. En je hoeft er geen woord van te onthouden.

Fast forward weer naar dat vasten.

Punt is dat vasten als zo oud als de mensheid is. En weinig anders is dan je geheel of gedeeltelijk onthouden van eten of drinken of van bepaalde spijzen voor een bepaalde periode.

De beweegredenen om te vasten kunnen divers zijn, maar de belangrijkste motieven zijn religieuze of (natuur)geneeskundige redenen.

Nu ben ik daar al enige tijd mee aan het experimenteren. I walk my talk.

Door steeds langere periodes van vasten in te bouwen. Eerst van 8/16 (8 uur vasten en een ´eetraam´ van 16 uur) naar 18/6.

Toen OMAD (one meal a day). Gevolgd door ADF (alternate day fasting of om de dag vasten).

Om bij EF (extended fasting) uit te komen. Met dit vasten op meerdere dagen achtereen ben ik tot 72 uur gekomen. Maar ik wil nog een 5- of 7-daagse gaan doen. Eerst in vakantietijd. Wordt dus nog vervolgd.

Maar waarom vertel ik dit nu? Wat hebben darmen en vasten met stress te maken? Het kortste antwoord is: je schakelt je stress-assen in no time uit. Een supersnelle reset dus.

Voedselrust of vasten hebben echter nog veel meer voordelen: https://youtu.be/vhmtoAYVRSo

Have a good one.

 

Lynn Hogendoorn

 

 

 

 

 

 

Gaandeweg de burn-out begreep ik maar niet waarom ik bleef aankomen. Alle dieetpogingen ten spijt. Nu ben ik nooit de magerste geweest, maar toch. Ik kwam bij wijze van spreken van water al aan. Goed, water én wijn dan tijdens de burn-out. Ook een vorm van water bij de wijn doen. Pas veel later kwam ik erachter dat er een bijzonder mechanisme achter schuil gaat.

Normaliter heb je bij stress niet of nauwelijks trek. Laat staan honger. Maar je systeem staat met stresshormonen wel in een vecht- of vluchtenstand. Dus hoe komt het dan aan energie? And here we are: cortisol.

Want je lijf gaat energie vrijmaken, zodat je systeem verzekerd is van brandstof. Zonder daarvoor ook maar één hap te eten.

Je hebt namelijk altijd een voorraadje glucose in je lijf, vooral in de lever en de spieren. Bij eten gaat die glucose juist de spieren ín via het hormoon insuline. Alleen, dát wil je nu effe niet ten tijde van stress.

Dus zorgt je lijf ervoor dat je tijdelijk insulineresistent wordt. Dan blijft die glucose tenminste mooi in de bloedbaan hangen.

Je lijf tuigt dus via stresshormonen van álles op om energie te hebben om te kunnen bewegen. Naar een oplossing. En door letterlijk te bewegen ook nog eens die vrijgemaakte glucose weer óp te gebruiken.

Alleen, wat wij ervan gemaakt hebben is juist… thuis op de bank gaan zitten met die stress. Of erger nog, je bed niet meer uitkomen door die burn-out. Liefst dan nog met comfort food. Dat comfort food echter is een eufemisme voor glucoserijk, vierkant spul. En je was nou net opgetuigd door je lijf voor die tijdelijke insulineresistentie.

Lang verhaal super kort: de glucose die je dán toch eet, kan de spieren niet in en dus nergens anders naar toe dan naar de vetopslag. Stress en glucose vormen dus een één-tweetje voor de opbouw van vetweefsel. Dus áls je dan al wilt eten, doe dan eiwit en/ of vetten. Maar laat vierkant spul staan.

Da´s alvast een. Want je systeem doet nogmaals van alles om je in de race te houden.

Nu heeft cortisol niet zo´n goede naam. Het staat bekend als stresshormoon. Maar het is eerder het stress-hantéringshormoon. Het zorgt er dus voor dat je met stress kunt dealen (in plaats van andersom). Ergo, dat je een stressrespons juist kunt áfschalen.

Hoe Costa del Sol-gevoel is dat?

Tegelijk: dit wil niet zeggen dat cortisol niet reageert op stress. Voor je systeem is er ´iets aan de hand´. Daarmee gaat je ´alarmsysteem´ aan (sympathisch zenuwstelsel), dat vervolgens aanzet tot de aanmaak van adrenaline. En adrenaline stimuleert op haar beurt weer de bijnier tot de aanmaak van cortisol. En net als alle andere hormonen werkt ook cortisol bij de gratie van receptoren.

Om dit praktisch te houden: cortisol kan aandocken op kleine of grote receptoren. Op die kleine hoeft maar weinig cortisol, en op die grote juist heel veel. Als die cortisol op een receptor aandockt, gaat cortisol naar de celkern. En op een dna-porie zitten. Om zo een effect te hebben.

En het effect is: het begin maken aan het einde maken van een stressrespons. De ´Dóe iets!´. Want je krijgt motorische onrust. Om op zoek te gaan naar een oplossing. Probleem opgelost? Dan kun je alle stress-assen uitzetten. Daarmee doet cortisol de ´uit´.

Eveneens de reden waarom die cortisol van de dokter in eerste instantie ook zo goed werkt: je kunt zo die stressrespons afschakelen. Maar het kan natuurlijk nooit een chronisch gebrek aan spullen van de dokter zijn waardoor je die stress-assen niet kunt afschakelen…

Wel is het hébben van cortisolreceptoren van belang. Net als het hebben van veel kleine receptoren. Dan heb je weinig cortisol nodig voor een effect. Waar of niet?

En veel kleine receptoren krijg je onder invloed van bijvoorbeeld vitamine D. Heb je daar een tekort aan, dan krijg je juist die grote receptoren. Dan ben je er nog niet, want je hebt nog iets nodig om die vitamine D ín de cellen te krijgen.

Ook een factor van belang bij die cortisolgevoeligheid, is het ´heilige moeten´.

Als je veel van jezelf moet, dan creëer je ook heel veel stress. Doe je de dingen vanuit willen, dan ga je energie krijgen. Dus moeten of willen heeft zeker invloed op de gevoeligheid van cortisolreceptoren. Moeten is weer grote receptoren, en willen de kleine. Ga even na of je veel ´moet´. Want daar kun je al op bewegen…

Als laatste nog even dit: die dna-porie is gevoelig voor bepaalde stoffen.

Heb je daar nou te veel van in je systeem, dan gaat die porie dichtzitten. Waardoor je ook weer weinig effect hoeft te verwachten. Stoffen die dat doen zijn bijvoorbeeld lectines uit granen. Voor het afschakelen van je stressrespons, kan het dus een idee zijn een beweging op je voedselinname te maken. Daarnaast is kurkuma nog een stofje wat de cortisolgevoeligheid verhoogt. Vooropgesteld dat je voor kurkuma geen genetische aanpassing hebt.

Doe iets aan die cortisolgevoeligheid, want dat betekent dat je je stressrespons kan afschakelen.

Ben je zo ver dat je weten wilt hoe je van een cortisol- naar een Costa del Sol-gevoel kunt bewegen? Reply gerust op deze mail of contact me: https://gripopgezondheid.nl/agenda/

 

Lynn Hogendoorn

 

 

 

 

 

Gekke vraag misschien, ooit zo zout gedronken, als het spreekwoord gaat over eten.

Bear with me.

Op de Nederlandse Antillen, waar ik opgroeide, was er weinig anders dan zand, zee en zon. Met een heerlijke noordoostpassaat, buiten het orkaanseizoen. Bij een gemiddelde temperatuur van zo´n 30 graden op de Antillen, wíl je niet zonder die noordoostpassaat.

Maar ik dwaal af. Of juister: ik zit daar al weer in gedachten.

Soms probeerde je eens iets nieuws uit in, op of door al dat zeewater. Achterover duiken, salto op de skischans, zwemwedstrijd van Barbara Beach naar Brakkeput. Enfin, zo kreeg ik dus weleens een bak zeewater binnen in een onbewaakt moment.

Op z´n zachtst gezegd weinig smakelijk. En ik hield ook nog de rest van de dag een enorme dorst. Kwaad kon het niet, maar lekker was anders.

Toch waarschuwen onder andere het Voedingscentrum en de Consumentenbond al jaren onnodig voor het gebruik van zout. Het toevoegen van zout aan maaltijden of water zou niet nodig zijn. En de gezondheid alleen maar ernstig schaden. Volgens een nieuwe studie in The Lancet blijkt het omgekeerde waar: juist een tekort aan zout kan de gezondheid schaden.

Hoe kan dat nou?

Dr. David Brownstein, schrijver van ´Salt your way to heatlh´ zegt:

´Mijn patiënten kijken me altijd vragend aan wanner ik hun vertel dat ze meer zout moeten nemen. Je moet weten dat ik bij bijna iedere patiënt, die me ooit heeft geconsulteerd, het zoutgehalte heb gemeten. Op basis van mijn ervaring is duidelijk gebleken dat de meeste patiënten niet genoeg zout gebruiken.
Ik weet dat je nu denkt dat je deze laatste zin verkeerd hebt gelezen.
We zijn geconditioneerd om te denken dat we minder zout dienen te eten. De huidige machthebbers vaardigen regelmatig decreten uit waarin wordt beweerd dat we minder zout zouden moeten eten om gezonder te worden en om minder vaak een hoge bloeddruk te hebben.
Deze laatste bewering is echter niet waar.
Minder zout eten zal je niet gezonder maken en je risico op hoge bloeddruk niet verlagen. Ik schrijf al meer dan vijftien jaar over het belang van zout. Zout is het tweede belangrijkste bestanddeel van ons lichaam, direct na water.
We hebben voldoende hoeveelheden goed zout nodig in onze voeding om honderden verschillende biochemische reacties uit te voeren.
Veroorzaakt zout problemen met de bloeddruk? De grote meerderheid van de mensen ziet, wanneer ze minder zout eten, geen merkbare verlaging van de bloeddruk. In mijn zoutboek citeer ik veel onderzoeken, die de dwaling van het verminderen van de zoutopname om de bloeddruk te verlagen, aantonen.
Er zijn een paar mensen die gevoelig zijn voor zout, maar dat zijn er maar zeer weinig.
In de conventionele geneeskunde bestaat zout uit twee ionen: natrium en chloride. Geraffineerd zout bestaat dus voor 99% uit natrium en chloride met daarnaast giftige toevoegingen, zoals ferrocyanide een aluminium.
Ongeraffineerd Keltisch zeezout is een betere keuze van zout, omdat het essentiële mineralen bevat, die in de geraffineerde zoutproducten afwezig zijn.´

Goed zout is dus ongeraffineerd zout.

Natrium is een essentiële voedingsstof, die het lichaam nodig heeft voor het creëren van kanalen voor de prikkeloverdracht van zenuwen. Van een uitgedroogd hersenpannetje, moet je geen al te hoge verwachtingen meer hebben.

Je lijf heeft ook wat natrium nodig om vloeistoffen en de bloeddruk te reguleren. Zo stijgt de bloeddruk als het bloedvolume te laag wordt en omgekeerd. Het gaat ook nu weer om die bovenkamer. Die moet goed doorbloed blijven, wil je wat aan die grijze cellen hebben.

Ook is natrium ook van belang om zenuwen en spieren letterlijk gladjes te laten functioneren. Want natrium is ook een energiedrager. Zo is het ook verantwoordelijk voor het via het zenuwstelsel versturen van boodschappen naar de spieren, zodat die op hun beurt weer op commando bewegen.

Zout is ook een sterke ´anti-stress´-stof voor het lichaam. Net zoals het essentieel is voor het in stand houden van de niveaus van serotonine en melatonine in de hersenen.

En in de vorm van natriumbicarbonaat heeft het ´t vermogen om de alkaliniteit in een tijd van dagen te beïnvloeden, waar anders via voeding weken of zelfs maanden voor nodig zouden zijn. Bicarbonaten zijn de alkalische buffers, die zuur neutraliseren, wat de verwijdering van het zure afval uit het lijf tot gevolg heeft. Een goedkopere ontzuurder dan natriumbicarbonaat ken ik niet.

Het advies van het Voedingscentrum over zout lijkt eerder een voorbeeld van detail-denken. Het gaat immers voorbij aan het geheel. Zo waarschuwt het dan wel voor zout, maar niet voor bewerkte voedingsmiddelen. Lijkt mij reden genoeg hun advies met een korreltje Keltisch zeezout te nemen.

Salt anyone?
https://gripopgezondheid.nl/wp-content/uploads/GRIP-Flyer-WATER.pdf

 

Lynn Hogendoorn

 

 

 

 

 

 

In het emigreren van Nederland naar de Nederlandse Antillen had ik als 2-jarige weinig invloed. Buiten de taal was er voor mij weinig ´Nederlands´ aan die Antillen. Logisch, de eilanden zijn meer op (Zuid) Amerika gericht. Dat ligt vrijwel om de hoek. Handig is dan voor mij wel weer dat Engels m´n tweede taal werd.

Ook logisch was dat de vakanties in Nederland gespendeerd werden. Daar was alle overige familie. Vakantie was synoniem aan familiebezoek.

En zo kwam ik in aanraking met het fenomeen voetbal. Op Curaçao was het softbal wat de klok sloeg, geheel naar Amerikaans voorbeeld weer.

Het voetbal waar ik in Nederland mee te maken kreeg, was op de televisie. Mijn opa was er gék op. Nu heb ik sport kíjken op tv al helemaal nooit begrepen. Je ´doet´ een sport. Of niet. Maar goed, voetbal is niet mijn ding, zo veel is wel duidelijk.

Als we op zondag naar opa en oma gingen, zat opa meestal in de achterkamer naar voetbal te kijken. En ondanks dat degenen die niks met voetbal hadden in de voorkamer zaten, moesten we zo stil mogelijk zijn.

Dat was te doen totdat mijn opa zo doof als een kwartel werd. En het geluid van de tv zo hard kwam te staan dat heel Uuutrèg de wedstrijd mee kon horen.

Mijn oma kocht een koptelefoon voor hem. Probleem getackeld.

Minder getackeld blijkt hersenschade in de sport. Ook de voetbalsport.

Redacteuren Bram Endedijk en Enzo van Steenbergen wijden er in het NRC een heel artikel aan. Of juister, NRC volgde anderhalf jaar de familie van oud-Spartaan Wout Holverda en artsen van het UMC Amsterdam in hun zoektocht naar antwoorden.

Die zagen zich voor de vraag gesteld: wat gebeurde er in het brein van een kopsterke oud-Spartaan die ziek van voetbal werd?

De ziekte van Alzheimer, dachten de artsen in eerste instantie. Al twijfelden ze ook. Evenzeer komt behandelend neuroloog er bij leven van de oud-Spartaan niet uit welke vorm de oud-voetballer van de ziekte heeft.

Na het overlijden van de oud-voetballer verlenen nabestaanden toestemming tot autopsie van diens hersenen. Die willen ook weten of de kopballen een verschil hebben gemaakt.

Neuroloog Jort Vijverberg heeft zich gespecialiseerd in sporten en breidt al jaren zijn kennis over chronische traumatische encefalopathie (CTE) uit, een hersenziekte. Hij wil graag weten of Wout Holverda CTE had.

Het leidt uiteindelijke geen twijfel. En dat vertelt Jort ook aan Wout´s kinderen, zoon Robin en dochter Melissa. Hun vader is uiteindelijk ziek geworden door zijn carrière als voetballer, waarin hij zoveel ballen kopte.

En ergens vinden ze het mooi dat hun vader ook nu nog betekenis heeft. Toen hij ziek was heeft Wout al eens gezegd dat ´het´ door de kopballen kwam. Zijn kinderen wuifden dat altijd een beetje weg. En dan zegt Robin zacht, heeft die ouwe toch gelijk gekregen.

Natuurlijk, hersenen doneren is en blijft belangrijk voor meer onderzoek.

Tegelijk ben ik er om reden van het voorzorgprincipe alleen al, voorstander van om ook bij leven goed voor die grijze cellen te zorgen.

Want hersenen zijn duur.

Ze maken 2% uit van het lichaamsgewicht maar gebruiken 50% van de beschikbare brandstof en ruim 20% van de geventileerde zuurstof. Dat is vooral nodig om voldoende energie (ATP) te kunnen genereren.

Om goed te kunnen blijven functioneren moet je lichaam bovendien beschikken over een uitstekend werkend brandstof-allocatie systeem. Daarin hebben de hersenen de regie en werken ze samen met de alvleesklier, lever en bijnieren.

Zitten de hersenen zelf goed in de energie, dan krijg je overal ´toestemming´ voor. Hebben ze tekorten, dan wordt er overal op bezuinigd. En dát ga je merken. Functies lopen duidelijk terug en klachten nemen toe. Zo laat de spijsvertering en de detox capaciteit te wensen over en ontstaan er huid- of gewrichtsklachten. Maar ook andere zaken zoals de vruchtbaarheid lopen mogelijk van de rails.

Hersenen zijn dus veeleisend. Je kunt er niet zomaar van alles mee doen of ingooien, je moet ze op de juiste wijze voeden. Doe je dat niet dan gaat het al snel mis met de aansturing, ze verliezen de controle.

Wat je dan ziet is problemen met energie-aanmaak en degeneratie van neuronaal weefsel. En dát ga je natuurlijk ook merken. Je wordt depressief, vergeetachtig of erger, er ontstaat Alzheimer of Parkinson. Rest ons vervolgens de vraag wat hersenen precies nodig hebben. Maar ook hoe we de natuurlijke orde herstellen en daarmee het algehele welbevinden.

Voor het zo ver is, kun je eerst eens beginnen met kijken hoe de werking van die grijze massa er nu voor staat. Door een neurotransmitterprofiel op te maken. Via neurotransmitters reguleren de hersenen immers heel veel.

But don´t take my word for it. Test dat vooral zelf: https://gripopgezondheid.nl/stressologie-de-bravermantest/

 

Lynn Hogendoorn

 

 

 

 

 

 

Het verhaal wil dat koffie ruim 1500 jaar geleden werd ontdekt door een geitenhoeder genaamd Kaldi.
Deze man zag dat zijn geiten na het eten van bepaalde bessenstruiken veel energieker waren dan normaal.
De herder kookte er wat van en dronk de vloeistof met de voor dat moment nog onbekende typische geur. Na het drinken van dit drankje kreeg ook Kaldi een energiek gevoel en merkte hij dat hij helderder van geest was.

De rest is geschiedenis.

Al komt er steeds meer ´nieuwe´ koffiegeschiedenis.
Met de basisbonen ´robusta´ en ´arabica´ sleutelen hele industrieën aan de smaak. Via allerlei brandings-procedés dan wel door toevoeging van allerlei smaken. Al dan niet gesuikerd.
En met de meest geavanceerde koffie- en espresso-apparaten voor thuis. Iedereen barista.
Wist je dat er ook wedstrijden zijn voor professionele barista’s?

In filterkoffie zit per 100 milliliter 45 mg cafeïne, in espresso 134 mg. Een energiedrank bevat per 100 ml 32mg cafeïne, zwarte thee 22 mg en decafé 2 mg. Tot zo´n 400 mg cafeïne per dag gaat De Nederlandse Gezondheidsraad ervan uit dat dat geen gezondheidsrisico´s oplevert.

Ik weet niet wanneer de Gezondheidsraad koffie als een gezondheidsrisico zou zien, maar ik zie dat mijn klanten ermee worstelen als mijn advies is met koffie te stoppen. Tenminste, als de verslavende component een te grote rol speelt.

Koffie kan het beloningscentrum in je brein kapen (dopamine), waardoor je steeds meer van de stof nodig hebt voor het effect ervan. Met dus eerst dopamineresistentie en vervolgens een craving naar de stof als resultaat. Wil je die resistentie omkeren, dan is het handig de stof niet meer in te nemen.

Tot zover de eenvoud van het verhaal.

En meteen de reden om voor mijzelf weer eens de proef op de som te nemen: een maand zonder koffie begin dit jaar. I walk my talk.

Het experiment begon opgewekt. Persoonlijk vond ik mijn koffiegebruik nog wel meevallen. Eén tot drie koppen dubbele espresso´s per dag. Soms met ´barista oatmilk´, maar veel vaker zonder. Dus om nou te zeggen verslaafd…

Noch in het psychiatrische handboek DSM-V, noch bij de Jellinek ziet het als aandoening. Eerstgenoemde somt wel een lange lijst van ontwenningsverschijnselen op. Met de suggestie om langzaam af te bouwen. Ik ben meer van het cold turkey stoppen.

Dat merk ik al meteen de eerste dag. Een hoofdpijn die slowly but surely op komt zetten. Met wat extra magnesium en omega 3 weet ik dat nog enigszins binnen de perken te houden.

De dag erop sta ik al met een knallende koppijn op. Extra veel water drinken, naast de magnesium en omega 3, maken geen indruk meer.

Nog een dag verder en de meeste mensen uit mijn omgeving blijven al uit mijn buurt. Alle thee-met-smaakjes komt mij m´n neus uit.

Hangry vat die derde dag wel samen.

Halverwege die middag zwicht ik dan toch echt voor een kop decafé. Eén shotje maar. Vooruit, sjoemelshotje dan. En zowaar, de hoofdpijn zakt tot akseptabele proporties, het humeur stijgt. De focus neemt weer toe net als de energie.

Omdat het toch voelt alsof ik de ruggengraat van een garnaal heb, pak ik de draad de volgende dag weer op. Het vervolg van het experiment verloopt verder zonder noemenswaardige  ontwenningsverschijnselen van de cafeïne. Al lijkt de scherpte allemaal wat afgenomen. Of verbeeld ik mij dat nou?

In de verste verten valt dit experiment niet onder iets wetenschappelijks. Het zette mij echter wel aan het denken. Of juister, ik ging verder onderzoeken. In koffie zit het stofje choline. Een voorloper van de neurotransmitter acetylcholine. En die speelt weer een rol bij allerlei cognitieve processen.

Dus toen het weer mocht na een maand, dronk ik koffie voor de choline hè. Want dat was blijven hangen. En af en toe een bakje koffie voor de lunch is best oké, toch?

Fast forward.

Nog geen halve maand later zat ik weer op mijn oude koffiegebruik. Ietsje meer nog zelfs. Maar om nou te zeggen: verslaafd…

Ik zocht dus nóg maar even verder. Choline is een leuk stofje, maar als mijn dopaminecentrum gekaapt wordt door die cafeïne… dan begint zich het idee zich op te dringen dat het voordeel van de choline toch aardig wegvalt tegen het nadeel van dopamineresistentie vanwege die cafeïne.

Dopamine speelt een zeker rol bij verslaving. Maar gelukkig ook bij bewegen, leren, plezier en motivatie. Je kunt het zien als je beloningssysteem.

Resistentie is nou juist dat je de beloningsgevoel wel wilt, want je hebt iets gedaan, maar dat voel je niet. Want een anticlimax. Of in dit geval: anti-beloning. Verslaving is dan het vermijden van die anti-beloning. Je wilt een beloning, maar je voelt ´em niet. Wat je wel voelt, is onrust. En de verslavende stof weer nemen geeft ´rust´. Even. Tot het volgende bakje koffie.

Inmiddels ben ik weer gestopt met het drinken van koffie. Puur omdat ik het niet uit kan staan dat een stofje een deel van m´n brein kaapt. Over mijn brein ga ik tenslotte. Dat is mij meer waard dan die koffie.

Daarbij komt nog dat ik weet dat cafeïne niet het enige stofje is dat een verslavende werking kan hebben…

In zijn lecture geeft Dr. Pradip Jamnadas daar nog veel meer voorbeelden van, en wat je ertegen kunt doen: https://youtu.be/kN83jppeI7Q

Have a good one.

 

Lynn Hogendoorn

 

 

 

 

 

 

Wist ik veel ten tijde van de burn-out. Dat ik het ´dopamine-bakje´ al volledig leeg gegraaid had.

Dat is natuurlijk geen letterlijk bakje-in-je-hoofd. Het is een gedachte. Om iets te vatten wat in reality niet zo simpel in elkaar zit. Als je dat beeld te pakken hebt, dan heb je zowel een dopamine-bakje als een serotonine-bakje.

Dopamine gebruik je voor avontuur. Voor nieuwe dingen dus. Serotonine gebruik je daarentegen voor meer-van-hetzelfde, voor repeteren. Categorie: wat werkt, dat werkt. Draaien op serotonine is goedkoper, want je doet hetzelfde. Serotonine is gehecht aan rituelen. Dopamine is meer van ´Het kan ook anders´.

Ik was meer de dopamine categorie. Lopen op dopamine is echter duur, en dus uitputtend voor je lijf. Door mijzelf stelselmatig rust te ontzeggen en teveel van mijzelf te eisen had ik m´n eigen hersenen tot moes geslagen. Met een burn-out tot gevolg.

De arbeidspsycholoog bleef daarom in den beginnen veel herhalen dat ik ´achterover moest leunen´. Terwijl ik alleen maar dacht: waalom en hóe dan?

Ik was gewend zaken te regelen, te fiksen. Zowel zakelijk als privé.

Daar is op zich niks mis mee. Maar wij mensen zijn niet gebouwd voor altijd maar hetzelfde ding doen. We zijn gebaat bij variatie. Voor het evenwicht.

Dus als je ´dopamine doet´, ga je ter afwisseling ook ´serotonine doen´. Tijdens dat ´serotonine doen´, kan dat lege dopamine-bakje dan ook weer gevuld raken.

Zo niet ik.

Ik bleef alleen maar dopamine doen. Waardoor dat bakje op een gegeven moment leeg was.

En op is op.

Daar knapte ik nou niet direct van op. Ik werd er zelf niet leuker van en mijn omgeving vond ook dat er weinig met mij te lachen viel. Destijds hè.

Maar dat uitgeputte dopamine-bakje maakte wel dat ik he-le-maal niks meer kon. Fysiek niet. Mentaal niet. Zelfs emotioneel niet.

Dat wist ik toen allemaal nog niet, maar ik voelde de effecten wel. A-l-l-e-s was uitgeput.

Naïef genoeg dacht ik nog dat ik dat wel ´bij zou slapen´. Maar goed slapen was er al helemaal niet bij. Terwijl slaap van essentieel belang is voor herstel.

Nu had ik het pas goed voor elkaar: én uitgeput, én niet kunnen herstellen.

Gelukkig zorgt je lijf ervoor dat je vanzelf de neiging krijgt om ´serotonine te (gaan) doen´ bij een gebrek aan energie. Heel eenvoudig omdat nieuwe dingen doen te veel energie kost. Je gaat dus je serotonine-bakje gebruiken. En je dopamine-bakje mijden. Dat is zelfs hoognodig om te kúnnen herstellen.

Enniewees, dat ´achterover leunen´ had de arbeidspsycholoog dan wel goed gezien, maar ik had geen idee hoe ik dat kon doen. Ik was gewend te dóen. Niet uh… ja, níet te doen.

Het kwam toch voor ik het wist op mijn ´to do´ lijstje te staan. Meer ´serotonine´ te gaan doen. Zodat ondertussen dat dopamine-bakje weer wat bijgevuld kon worden.

Onnodig te zeggen dat zodra ik ook maar weer iets aan dopamine had, ik dat ook onmiddellijk in den beginne weer opmaakte. Actie was my middle name.

Drie stappen serotonine vooruit, vijf stappen dopamine achteruit.

Dat houdt natuurlijk geen paard vol, ik evenmin. Mijn eigen lijf dwong mij tot meer serotonine gaan doen. Meer rust, meer van hetzelfde. Energie sparen. En dat begon met heel, heel kleine stapjes.

En minder actief was niet noodzakelijkerwijs meer bankhangen. Of meer Tv-kijken. Of meer rust. Nee, meer afwisseling. Daar zijn mensen voor gemaakt. Ik ook. Dus in dit voorbeeld van mijzelf: meer serotonine doen, beetje dopamine doen, nog meer serotonine doen et cetera.

Want welk bakje dan ook leeg is, dát geeft vanzelf onrust. Via de neurotransmitter glutamaat. Je systeem ´zegt´ daarmee: ´Doe iets om dat lege bakje weer vol(ler) te krijgen´. Die onrust is ervoor bedoelt om even wat anders te gaan doen en dat lege bakje met rust te laten.

En hoe aantrekkelijk het ook klonk, de oplossing was niet: een pilletje nemen voor méér dopamine vanwege dat lege dopamine-bakje. Nee, meer serotonine gaan ´doen´. Dan komt het met dat ´dopamine-bakje´ ook vanzelf weer in orde.

Wat zou nou een oplossing kunnen zijn? Vanwege dit lege dopamine-bakje zoek je niet méér, maar mínder uitdagingen bijvoorbeeld. En dan niet opgelegde uitdagingen, maar zelfverkozen uitdagingen.

Daarbij is de truc het klein te houden.

Elke dag tien minuten wandelen in plaats van een paar uur stevig sporten per week. Thee in plaats van koffie. De energievoorziening tussen de oren verhogen met EPA en DHA vetzuren. Bijvoorbeeld.

En dan… fix je pas echt neuronaal het probleem.

Heb je daar interesse in, dan weet je mij vast te vinden: https://gripopgezondheid.nl/contact/

 

Lynn Hogendoorn

 

 

 

 

 

 

Er was eens… een mevrouw die aan haar pedicure het volgende voorlegde.

Haar man knapte namelijk nogal af op de kniekousjes.

Hij vond dat verre van secksie.

Die kniekousjes waren voor haar echter een alternatief voor de jarretels die zij niet meer wilde. Evenmin had ze panty´s als alternatief weten te vinden die fatsoenlijk bleven zitten.

Of de pedicure daar iets op wist?

Dat wist de pedicure.

Ze verwees de klant door naar een speciaalzaak in de regio.

Die hadden ´special stockings´ en no matter what op z´n plek bleven zitten.

Dat komt omdat ze zo´n hele speciale siliconen band hebben, waarmee zo´n panty niet meer van z´n plek komt. Althans, niet zonder dat degene die ´em draagt dat wil.

Kort en goed, die bewuste speciaalzaak had er ook weer een klant bij.

Nu wil het geval dat de wederhelft van dit echtpaar echter op een ander moment bij de pedicure komt. Dit stel is van meet af aan nooit tegelijk bij deze pedicure geweest.

Enfin, die man komt inderdaad een aantal weken later bij die pedicure.

En zegt: ´Ik wil u nog bedanken voor het advies dat u mijn vrouw hebt gegeven.´

De pedicure is inmiddels weer tientallen klanten verder en ze speurt in haar geheugen waar dit ook al weer over ging. Dat wordt duidelijk als de man verder vertelt.

´Nu mijn vrouw die prachtige panty´s draagt, komen haar slanke benen weer prachtig uit. En vind ik haar begeerlijker en woest aantrekkelijker dan ooit. En dan bedoel ik niet dat zij alleen een lust voor het oog is…´

Saignant detail is dat meneer-de-klant zesennegentig is.

En zijn vrouw negentig.

´I kid you not´, zou juicemaster Jason Vale op z´n plat Engels gezegd hebben.

Ik heb in tijden niet zo gelachen om een verhaal van een mede-ondernemer. Tranen van gevoel biggelden over m´n smoel.

Je maakt nog wel eens wat mee, als ondernemer. Hoe dan ook is het voor mij vanzelfsprekend dat een klant die in the end naar wens geholpen is, het allerbelangrijkste is.

Wat voor dit echtpaar gold, geldt net zo goed voor je brein.

En je gelukshormonen.

Een lang, gelukkig huwelijk vraagt tenslotte van beide echtelieden wat. Soms is een kleine moeite al een groot plezier. Soms vraagt het wat meer offers.

Van een partner zou je nog kunnen scheiden.

Maar je brein en jij hebben nu eenmaal een levenslang huwelijk.

Als je dus verderop in dat ´huwelijk´ nog veel plezier van je brein te hebben, dan is het misschien een idee om daar al zo vroeg mogelijk een goede band mee aan te gaan.

Enerzijds heeft dat te maken met hoe jij je brein gebruikt. Mark Tigchelaar, van ´FOCUS aan/ uit´, geeft aan dat bijvoorbeeld alleen al wisselen van aandacht (en we hebben al 200 externe onderbrekingen per dag!), verlies van hersencapaciteit is. We worden er dus dommer van.

Aan de andere klant heeft het ook te maken met hoe jij je brein letterlijk voedt. Want die grijze massa heeft ook relevante ´building blocks´ nodig om goed te kunnen functioneren. Omega 3-vetzuren zijn daar een voorbeeld van.

Een goed functionerend brein, dat vraagt dan ook nogal wat.

Aanhoudende stress daarentegen is funest voor het brein. Het maakt dat reparatie en onderhoud op een laag pitje komen te staan.

Dat merk je nog niet meteen in je twintiger, dertiger of soms zelfs veertiger jaren.

Was het maar zo´n feest. Dan werd je tenminste bijtijds getriggerd.

Niets van dat al. Zo´n proces gaat heel geleidelijk. Een galant proces, dat wel. Maar de effecten van een minder functionerend brein, zijn dat allerminst.

Over wat aanhoudende stress met dat functioneren van je brein doet, kun je via diverse testen het nodige inzichtelijk maken.

Daarvoor dient nou dat drie maanden traject.

Dat maakt niet alleen zichtbaar wat nog niet voelbaar is. Het geeft je ook de tools om die levenslange relatie met je brein goed te houden. Wie wil er nou geen goed huwelijk?

https://gripopgezondheid.nl/stressologie-basic-stress-solution/

 

Lynn Hogendoorn

 

PS. Jouw werkgever (mee) laten betalen? Vraag dan vrijblijvend offerte aan. En laat die jouw leidinggevende of manager maar overtuigen.

 

 

 

 

Kort geleden had ik weer geluk. Mijn favoriete hersenprofessor Erik Scherder kwam weer in beeld. Alhoewel de docu deze keer niet door Scherder gedaan was, ging deze juist over de hersenprof himself.

Ik veerde al op toen ik het aangekondigd zag.

Aan bod komen onder meer jeugdvriend Eric de Vries, die vertelt over de breinprofessor´s vormende jaren op de tennisbaan. Maar ook hersenonderzoeker Dick Swaab, die hem ziet als zijn wetenschappelijk kind.

Met andere Eric (de Vries) is Erik Scherder al ruim 50 jaar bevriend. En van jongs af aan deelden ze dezelfde passie: tennis. Waarmee Scherder onder meer een record van 12 clubkampioenschappen op rij wist te zetten.

De Vries hoopt nog steeds op revanche en Scherder van de baan te meppen als laatstgenoemde het wat rustiger aan gaat doen.

Niets wijst echter in die richting. Scherder, nu zelf 70, maakt nog steeds 60- tot 80-urige werkweken…

Enfin, het blijkt dat ondanks Erik´s enorme kennis van het menselijk brein, hij zelf worstelt met angsten en zijn geloof.

Het maakt mij vooral nieuwsgierig naar wat er omgaat in Scherder´s eigen brein. Hoe kijkt een breinprof tenslotte naar zijn eigen wonderlijke brein?

Helaas bleef die vraag onbeantwoord in het programma. Of mijn verwachtingen waren te hooggespannen geweest. Gebeurd mij ook wel vaker.

Wat mij echter wel verraste, was het verloop van zijn carrièrepad.

Ik wist al van Erik dat de centrale vraag voor hem altijd is: waarom doen we wat we doen? En dat het menselijk brein voor Scherder een wonder is en een eindeloze inspiratie.

Ik vat ´em helemaal.

Maar zo begon het niet.

En die vat ik ook.

Scherder´s vader zag Erik graag carrière maken in het familiebedrijf, papieragenturen.

Scherder werd op stage gestuurd naar Duitsland, maar dat werd een ´troosteloze situatie´, vertelt hij zelf over die tijd.

Jeugdvriend Eric de Vries zat toen op het Cios (Centraal Instituut Opleiding Sportleiders), die hij vervolgde met de sportacademie.

Scherder volgde niet zijn voorbeeld, maar werd wel tennisleraar. En vervolgens fysiotherapeut.

Dat Scherder in de wetenschap terecht kwam, was dus nog helemaal niet zo vanzelfsprekend. Hij maakte die keuze pas op latere leeftijd.

Op eigen kracht deed hij de studie neuropsychologie, promoveerde bij Swaab, kwam bij de Vrije Universiteit, deed onderzoek, gaf colleges, schreef boeken. En inmiddels is Scherder nog steeds verbonden aan de VU Amsterdam, nu als hoogleraar klinische psychologie.

In de wetenschap is het gebruikelijk om onderzoek te presenteren aan en artikelen te schrijven voor vakgenoten. Maar Erik wilde de wetenschap naar buiten brengen, het grote publiek erin betrekken. Moeilijke materie zo overbrengen dat iedereen het begrijpt.

Met zijn ontwapenende energie, kwam zijn doorbraak in 2013 bij Matthijs van Nieuwkerk´s DWDD. De rest is geschiedenis, want door Erik´s aanstekelijk flair weten een heleboel mensen nu veel meer van het brein af.

Dat Erik een enorme voorstander is van muziek én beweging, is geen geheim. Getuige alleen de App ´Ommetje´, die mede door hem tot stand kwam.

Niet voor niets lijken Scherder´s passies voor beweging en muziek op het dwangmatige af, geeft jeugdvriend De Vries aan. Alsof hij altijd iets op z´n hielen heeft, altijd haast.

Scherder maakt zelf van dat altijd-maar-doorgaan, dat ´een fit lijf goed is voor het brein´.

Swaab roemt Scherder overigens nog om wat minder bekend van hem is: dat Scherder op de kaart heeft weten te zetten dat mensen met dementie ónderhandeld worden qua pijn. Die groep kan immers slecht of niet duidelijk maken dát ze pijn hebben.

Enniewees, angsten en fobieën zijn Scherder zelf evenmin vreemd. Sterker nog, hij is daar erg open over. Ook over het feit dat hij er geen oplossing voor heeft. ´Ik ben kampioen vermijden´, zegt hij zelf. Hij rijdt geen auto, vliegt niet, heeft angst voor de dood.

De angsten en fobieën heb ik niet met de hersenprof gemeen.

Wel het wonderlijke carrièrepad. Na jaren in debiteurenland vertoeft te hebben, dwong een burn-out mij een ander pad te kiezen.

Niet helemaal vrije keuze dus, maar inmiddels net zoals de hersenprof gefascineerd door het brein.

Het lévende brein, welteverstaan.

Want aanhoudende stress, gaat helaas ook iets onwenselijks doen met je brein.

En naast Scherder´s opties van muziek en beweging, ken ik inmiddels nog veel meer mogelijkheden om goed voor je brein te zorgen.

Weten wat jij kunt doen voor je brein als centrale regelneef voor je systeem? Je weet me te vinden: info@gripopgezondheid.nl

 

Lynn Hogendoorn