Kees Tol, een van de presentatoren in het tv-programma ´Over Gewicht´ gaat langs bij een stress wetenschapper.
Dr. Mesut Savas.
Met de vraag of je van stress afvalt. Want de een zegt van wel, en de ander zegt juist dat je van stress aankomt.
Maar hoe zit dat nou?, wil Kees weten.
Dr. Savas geeft aan dat heel veel mensen die gestrest zijn ook daadwerkelijk méér gaan eten. Maar er is ook een, kleiner, deel dat juist minder gaat eten.
De vraag tot welke groep je dan behoort is eigenlijk afhankelijk van een optelsom van bepaalde factoren. Belangrijk daarbij is dan het type stress en de duur ervan.
I´m with you there, Doc.
Maar dan geeft Kees aan dat hij niet zozeer vette stress heeft, maar op een dag dat het minder lekker loopt hij wel eerder de neiging heeft een zak chips open te trekken. En leeg te eten.
Mesut verduidelijkt dat op het moment dat mensen gestrest zijn er allemaal hormonen gemaakt worden. En dat begint in de hersenen. Een gebiedje, de hypothalamus, maakt een bepaald hormoon aan wat uiteindelijk zorgt voor de aanmaak van cortisol. Dat is het stresshormoon.
De Doc vervolgt dat het stresshormoon cortisol berucht is voor het verhogen van je eetlust. En met name van de snacktrek, of hoogcalorische voeding.
Maar heel die cascade begint in de hersenen met een ánder stofje. En dat stofje zorgt er juist voor dat je minder gaat eten.
Op welk stofje de Doc doelt, blijft onduidelijk.
De Doc gaat verder dat in een moment van acute stress, bijvoorbeeld van het geven van een presentatie of het voeren van een sollicitatiegesprek, je merkt dat je dan geen eetlust hebt. Dus dat anti-eet-stofje in de hersenen heel hoog is.
Pas later komt dat cortisol. En afhankelijk van de balans, anti-eet-stofje in de hersenen neemt af versus cortisol neemt toe, dan merk je dat mensen meer trek hebben in eten. En dan gaan ze ook meer eten.
Kees vat dit nog geen 3 minuten durende item samen in: even wat stress, daar is niks mis mee. Maar langdurige stress leidt tot toename van cortisol. En dat dat hormoon ervoor zorgt dat je meer wilt gaan snacken. Langdurige stress is een dikmaker.
You lost me there, dr. Savas and dr. Tol.
Tuulluk, het is tv en het moet leuk zijn, maar dit is te kort door de bocht.
In deze redenatie ligt het aan het hormoon cortisol dat we aankomen in gewicht. Alsof dat een foutje van moeder natuur is.
Niets is echter minder waar.
Wij ´doen´ stress, om wat voor reden dan ook. Dat is echter hét signaal voor je lijf om de boel op te tuigen voor vechten of vluchten.
Bij kortdurend treedt inderdaad het stresshormoon adrenaline in werking.
Denk nu even 10.000 jaar geleden. Je loopt je kamp uit en komt een leeuw tegen. Jij rent onmiddellijk weg. Dan heb je twee mogelijkheden: óf jij rent die leeuw eruit, óf die leeuw heeft een goede maaltijd.
Hoe dan ook: probleem opgelost.
Stel je nu dit voor: een grote groep leeuwen blijft nu dag in dag uit om je kampement heen cirkelen. Ook nu een fysiologische reactie om ervoor te zorgen dat jij op langere termijn het hoofd kunt bieden aan een bedreigende situatie.
Hello cortisol.
Die gaat onder meer de bloedsuikerspiegel te verhogen, zodat je energie hebt om te kúnnen bewegen naar een oplossing van het probleem.
Niet eten, maar oplossen. Daarvoor. Is. Dat. Cortisol.
Geen oplossing nog? Prima, dan blijft je systeem cortisol aanmaken.
Enniewees, cortisol is niet de boosdoener. Jij ´doet´ om een of andere reden stress. Voor je lijf is dat: stress-as aan. En als de oplossing langer op zich laat wachten, gaat je lijf via bijvoorbeeld cortisol je helpen om langer in de race te blijven.
Het gaat er niet zozeer om cortisol te verlagen, maar ervoor te zorgen dat die stress-as uit gaat.
Achterhalen dus waaróm die stress-as überhaupt zo veel ´aan´ staat.
En dat begint met testen.
There, I said it.
Hoe je dat doet en wat je vervolgens kunt doen, laat ik je zien in een van mijn programma´s. Checken of we daarvoor een ´match´ zijn, kan al met deze link: https://gripopgezondheid.nl/agenda/
Lynn Hogendoorn
