In 1981 werd de APK (Algemene Periodieke Keuring) ingevoerd in Nederland voor de zware voertuigen (de ´APK-1´ voertuigen). Op 1 september 1982 waren alle ´APK-1´ voertuigen tenminste eenmaal gekeurd.

De verplichte keuring voor personen- en bestelauto´s (´APK-2´ voertuigen) is in 1985 ingevoerd.

Niet dat mij die APK nog zo helder voor de geest staat. Ik had mijn rijbewijs pas sinds 1984 op zak. Een mooi zomer, want dat jaar kwam ik ook gediplomeerd van de middelbare school af.

Het onderhoud van auto’s was toe niet iets wat mij bezighield. Belangrijker was van wie van m’n ouders ik de auto mee mocht.

‘Je gaat pas écht rijervaring opdoen als je dat roze papiertje hèbt’, zei mijn rijinstructeur. Dat was niet tegen dovemansoren gezegd.

Dus alhoewel de BOB toen nog niet bestond, maar ik het wel was, chauffeerde ik regelmatig van alles en iedereen van hot naar her. De oliecrisis was geweest en van klimaatverandering had ik indertijd nog nooit gehoord.

Helemaal gratis was het allemaal niet. Alles wat je gebruikte moest nu eenmaal ook onderhouden worden. Zo ook de heilige koe.

Dat was eenvoudig ter beoordeling aan de eigenaar van de bolide. Dus als die vond dat er nog wel even doorgereden kon worden met zo ongeveer tot op de linnen draad versleten banden… dan werd er doorgereden. Dat gold uiteraard voor nog veel meer zaken dan alleen de banden.

Evenmin verwonderlijk dat de veiligheid op de weg er niet op vooruit ging. Dat viel het Rijk op de Rijkswegen ook op, en zo kwam er de wettelijke regeling van de APK. Wilde je blijven rijden, dan diende het voertuig waarin je reed jaarlijks de verplichte keuring te ondergaan.

Achteraf zeg ik: het bleek een no-brainer.

Waarom het dat niet is bij chronische stress, is voor mij nog steeds een raadsel.

Als je je lijf alleen maar gebruikt zonder onderhoud op z’n tijd, dan krijg je ook daar uiteindelijk een vastloper. In het ergste geval is dat een burn-out.

Maar ook daar melden zich al veel eerder haperingen ten teken van achterstallig onderhoud. We vinden het echter lastig die te ‘lezen’. Slecht slapen? Ach, heeft iedereen wel eens. Altijd moe, kort lontje? Drukte hoort er nu eenmaal bij in deze moderne tijd.

En dat terwijl ook stress te testen valt. Om in de metafoor van de auto te blijven: is het oliepeil te laag? Zijn de remmen al te ver versleten? Is het brandstofverbruik niet te hoog? Enfin, een aantal relevante markers om te bepalen of iemand nog goed kán functioneren en weer door mag. Of juist de APK nog niet doorkomt totdat. Totdat er weer gefikst is wat er gefikst moet worden.

Update je stressbeleid. En maak die stress-APK verplicht, zodat ’t ook een no-brainer wordt:
https://gripopgezondheid.nl/contact/

Lynn Hogendoorn

#persoonlijkeontwikkeling
#letsconnect
#gripopgelukshormonen

Veel werkgevers denken dat ze nooit met langdurig, stressgerelateerd ziekteverzuim te maken zullen krijgen.

De mens blijkt slecht toegerust voor een dreiging die zich langzaam voltrekt, complex is en zich niet manifesteert als een duidelijk te onderscheiden tegenstander.

Zo ook dit ‘stressverzuim’ voor werkgevers.
Want ze kennen hun pappenheimers wel. Of ze claimen dat hun medewerkers hen altijd alles vertellen en als het dan een keer misgaat (wat volgens hen echt never nooit gebeurt), dan fiksen ze het wel zelf.

Klinkt herkenbaar?

Wrong.

Dit is misschien een beetje in your face, maar het is wat is.

Want even voor alle duidelijkheid… Wat ik na zo’n 10 jaar werken met klanten kan en durf te stellen is dat élke werkgever een keer met langdurig stressverzuim te maken krijgt.

Elke. Werkgever.
Zonder. Uitzondering.
Kwestie. Van. Tijd.

En als het mis gaat, gaat het meestal niet een beetje, maar heel erg mis.

Nog altijd spreek ik Hrm’ers en ondernemers waar de stressgerelateerde verzuimdossiers met duizenden euro’s schade de bocht uit vlogen.

Werk je voor niet zo’n groot bedrijf, dan kan dat zomaar tot faillissement leiden. Werk je voor een groot bedrijf dan heb je misschien niet één, maar veel meer van dit soort hoofdpijndossiers.

Dat staat ook garant voor veel meer stress als HR-professional of ondernemer dan goed voor je is, zeker als jij zo iemand bent die beweerde z’n zaakjes op orde te hebben.

Je kunt dus maar beter preventief te werk gaan, dan achter de feiten aanhobbelen wanneer het zover is. Maar hoe weet je nou wat het voorkomen van verzuim je oplevert? Enkele voorbeelden.

Cijfers van onder meer A.S.R. laten zien dat voorkomen van verzuim je direct een verlaging van je kosten oplevert. Een afwezige werknemer kost je gemiddeld € 250,- per dag.

Voorkomen van verzuim betekent bovendien een toename van de productiviteit. En dus een beter rendement voor je onderneming.

Stabiliteit in je bedrijf is ook een groot goed. Minder uitval betekent minder onzekerheid en onwenselijke wisselingen in je personele bezetting. En minder onrust en belasting voor degenen die de taken moeten opvangen. Zeker langdurige uitval van iemand met een sleutelpositie kan verstrekkende gevolgen hebben voor de continuïteit van je productie of dienstverlening.

Preventief verzuimbeleid is ook beleid.

En preventie van chronische stress is eenvoudiger dan je nog denkt: https://gripopgezondheid.nl/contact/

Lynn Hogendoorn

#persoonlijkeontwikkeling
#letsconnect
#gripopgelukshormonen

Christiaan Weijts schreef zijn NRC-column ´Zelfscanschermpje´ dat algemeen belang eigenlijk niemands belang is.
´Kort na het uitbreken van de oorlog kreeg mijn vaste supermarkt zelfscanners. Het gevolg is dat ik de gestegen kosten nu al tijdens het winkelen aflees in het totaalbedrag onderin dat schermpje. Het gevolg daarvan is weer dat ik mijn principes overboord kieper. Waar ik voorheen de biologische variant koos, val ik nu vaker terug op de goedkoopste.
Ook de kolencentrales worden weer aangezwengeld. Eén zuchtje tegenwind en daar liggen ze al, onze mooie idealen, gevloerd.

De ellende is dat het algemeen belang in niemands belang is. Niemand heeft direct profijt van een gekrompen veestapel, stikstofreductie en schaalverkleining. Daarom hebben we een overheid die dat algemene belang in het vizier houdt, en nu bijvoorbeeld zegt: supermarkten, toeleveranciers, kom binnen een half jaar met een plan om boeren een eerlijkere prijs te geven voor hun producten.

Iedereen in deze keten zit vast in een negatieve spiraal van eigenbelang. Boeren zijn te veel gaan produceren voor te weinig geld, supermarkten vrezen de aandeelhouders en concurrentie, consumenten laten duur en duurzaam links liggen: elk radertje in dit systeem tuurt angstvallig op zijn eigen zelfscanschermpje.

In de Amsterdamse Pijp zit een biologisch winkeltje, zelfscanvrij: De Aanzet, dat de eerlijke prijs – inclusief milieukosten en maatschappelijke kosten – transparant vermeldt en doorberekent. Paprika´s: niet 99 cent maar 1 euro 75.

Vijfenzeventig procent meer betalen voor het algemeen belang. In die gegentrificeerde bakfietsenbuurt zijn er blijkbaar kapitaalkrachtigen die in dit experiment mee willen, maar het gros kiest toch voor goedkoop.

Sommige buurlanden werken al met een kleurtjeslabel op producten, de eco-score – allemaal heel aimabel, en het helpt vast een klein beetje in de bewustwording, maar het getuigt van een niet al te diepgravende mensenkennis als je zo´n totale transformatie van de voedselketen afhankelijk maakt van de goedheid van de consument.

Het algemeen belang is in niemands belang. Dus kantelt het pas als iedereen gelijktijdig een stap terug zet. In de voedingsketen zijn er genoeg partijen voor wie zo´n offer niet zo´n enorme aderlating is. Dat zijn ook precies degenen die je nu amper hoort: banken, supermarkten, veevoerbedrijven, zuivelgiganten.

Boeren en consumenten zijn het spel gaan spelen volgens hun regels. Om dat te doorbreken, wil ik best verplicht worden om meer voor mijn paprika´s te betalen, maar alleen als iedereen een stap zet.

Binnen een half jaar moeten giganten van de voedingsindustrie nu met plannen komen. Lukt het ze om weidser te kijken dan hun eigen zelfscanschermpjes? De cynicus in mij denkt van niet. Dan komt landbouwminister Staghouwer (CU) zelf met wetgeving, zegt hij. Zo gaat verandering. Eerst hopen op vrijwillige goedheid, daarna strenge regels afdwingen. In niemands voordeel, maar in ieders belang.´

Wat dit te maken heef met stressgerelateerd verzuim in je organisatie of bedrijf?
Dat dezelfde universele wet opgang doet. Ons menselijk oerbrein is gestrikt voor eigenbelang: overleven op de korte termijn. Nu. Later zien we wel weer. Want er kan misschien wel helemaal geen later meer komen.

Gelukkig is er ook nog een ander deel van het brein, de neocortex en de frontale lob, dat echt wel iets verder kan denken dan ons oerbrein, uh… onze neus lang is.

Maar ook dat heeft aanmoediging nodig. Vanuit directie, management. Want als je hoopt op vrijwillige goedheid van je medewerkers om grip op stressmanagement te krijgen… Stresswijzer worden kantelt pas als iedereen dat doet. Want zo werkt verandering nu eenmaal. Door het af te dwingen. In niemands directe voordeel, maar in ieders belang.

En dat hoeft zeker niet rigide, maar kan zelfs leuk zijn: verleid het brein tot verandering.

Neem contact op, als eerste stap in die omslag: https://gripopgezondheid.nl/contact/.

Lynn Hogendoorn

#persoonlijkeontwikkeling
#letsconnect
#gripopgelukshormonen

Steeds meer van dat soort berichten zie ik overal en nergesn verschijnen. Dat er een tekort aan bedrijfsartsen is (dat trek ik niet in twijfel) en als gevolg daarvan het verzuim- en herstelproces stil komt te liggen (dat trek ik meer in twijfel).

Berichten als deze stemmen evenmin tot vrolijkheid: ´Bedrijfsartsen zijn nu juist hard nodig omdat steeds meer mensen met psychische klachten kampen. De komende jaren gaat ook nog eens 40% van de bedrijfsartsen met pensioen.´
Toch krijg ik van dit soort berichten altijd de kriebels.

Niet zozeer omdat ik er weinig data over kan vinden, maar vooral omdat het bij de vraag triggert: is dat zo? En: lost dat het probleem van het weer vlot trekken van het herstelproces op?

Dat wil niet zeggen dat werknemers niet langer moeten wachten op professionele hulp bij stress- en burn-outklachten. Maar dat daarmee het hele herstel- en verzuimproces stopt gaat mij wat ver.

Sowieso al om reden dat de werknemer ook een rol heeft in dit proces. Wachten op een bezoek aan bedrijfs- of Arbo-arts is te passief. Dus laten we vooral niet vergeten dat medewerkers zelf ook mee kunnen werken aan herstel.

Daarnaast leidt het tekort aan bedrijfsartsen af van de vraag hoe werkgevers de inzetbaarheid van de medewerkers kunnen borgen. Voor werknemers is werk de beste sociale zekerheid. Ziek thuis zitten is voor hen net zo ongewenst als voor werkgevers.

Gelukkig hebben professionals in de mentale dienstverlening hun diagnostische tools de afgelopen jaren doorontwikkeld om werk en gezondheid vlotter te optimaliseren.

Eén van die tools is een stresstest. Die geeft aan in hoeverre medewerkers ´aan´ of in de ´stress-stand´ (blijven) staan, of juist meer in de ´uit´ staan.

Het is echter niet de stress zelf die ons in de problemen brengt, maar iets anders. En dat geeft de test ook aan.

Uiteraard, voorkomen blijft een snelweg vergeleken bij genezen. En nóg beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Ik weet het: klinkt nogal ouderwets. Bah.

Maar soms is ouderwets zo slecht nog niet…

En bij preventie of proactief handelen, is die bedrijfs- of Arboarts niet of nauwelijks nodig.

Interesse in een eerste, preventieve en gratis stressmeting? Dat kan altijd: https://gripopgezondheid.nl/contact/

De resultaten van de stressmeting krijg je uiteraard van mij toegelicht, waarvan je tevens een eenvoudig en duidelijk rapport meekrijgt.

Lynn Hogendoorn

#persoonlijkeontwikkeling
#letsconnect
#gripopgelukshormonen

Soms vergeet ik weleens dat ik weet wat ik weet.

Heel soms dan hè.

Op het gebied van stress. En eigenlijk nog een laagje dieper: wat je kunt doen om je systeem zo optimaal mogelijk te laten werken.

Wat voor mij inmiddels een automatisme is, is dat voor een heleboel anderen nog niet. Dat wil niet zeggen dat ik dat niet zie.

Daarvoor hoef ik echter niet de jaarlijkse cijfers van TNO te zien dat 1,2 miljoen werknemers in Nederland last van burn-outklachten hebben. Dat overigens neerkomt op zo´n 16% (!), meer dan 1 op de 6 werknemers. Door Corona ervaart zelfs 18% van de thuiswerkers burn-outklachten.

De cijfers dalen niet echt. De kosten voor verzuim, met werkstress als reden, blijven echter stijgen. Zo´n sloridge 3.2 miljard in 2019.

Zo re raken almaar verder van huis. We lijden door een radicale afname aan voedingskennis, voedingsvaardigheden in de keuken én een obesogene voedselomgeving (dus een omgeving rijk aan suiker en bewerkte koolhydraten).

Het kan ook heel anders, getuige het Midden en Verre Oosten.

In het oude China werd een arts betaald zolang zijn patiënten gezond waren. Hoe gezonder zijn patiënten waren, hoe meer hij verdiende.

Maar stroomde de wachtkamer weer vol met niezende, koortsige of geobstipeerde patiënten, dan verdiende de arts geen rooie cent meer, terwijl hij zich wel een slag in de rondte werkte. Net zolang tot de wachtkamer weer leeg was.

Dat vonden zijn patiënten, maar de arts zelf ook, volstrekt normaal. Deze werkwijze is bijna niet meer voor te stellen in de huidige Westerse wereld. Ons hele zorgstelsel draait om het beter maken van zieke mensen.

Preventie, ofwel het voorkomen dat iemand ziek wordt, komt er bekaaid af. Terwijl TNO al een decennium geleden becijferde dat elke euro die je investeert in preventie het viervoudige oplevert.

Maar ja, zoals een filosofisch ingestelde voetballer in Nederland al eens zei: ´Je gaat het pas zien als je het door hebt.´

Zelfs in deze tijden van krapte op de arbeidsmarkt gaat het niet altijd om méér personeel. Wel om slimmer om te gaan met het personeel dat je al in dienst hebt.

Maar veel mensen en bedrijven investeren nauwelijks in preventie. De gangbare gedachte is dat preventie onvoldoende meetbaar is. Liever investeren ze in een dokter. Achteraf. Maar dat is achterhaald.

Net als in het oude China gaat het natuurlijk om het voorkomen van uitval. En dat kan prima aan de voorkant.

En gelukkig is sinds Corona ook lifestyle thuis en op de werkvloer steeds meer bespreekbaar. Ook omdat de ongewenste effecten van een lifestyle aan de voorkant te meten zijn.

Maak van vitaliteit niet meteen een megaproject van drie jaar. Begin gewoon en bied iets aan. Een kleine stress-APK kan al veel inzicht geven.

Een eerste, gratis, stressmeting? Contact mij dan: https://gripopgezondheid.nl/contact/

De resultaten van de stressmeting krijg je uiteraard van mij toegelicht, waarvan je tevens een eenvoudig en duidelijk rapport meekrijgt. Hoezo preventie is niet te meten?

Lynn Hogendoorn

#persoonlijkeontwikkeling
#letsconnect
#gripopgelukshormonen

David van Bodegom, arts en verouderingswetenschapper, breekt een lans voor vitaal oud(er) worden.

In mijn woorden is ´fit-aliteit´ geen geheim.
Want we weten het allemaal: volwaardig eten, voldoende bewegen, enige regelmaat in het slaappatroon en op tijd naar bed, maar ook weinig drinken en niet roken.

Okay, tot zover de theorie.

David gaat verder en trekt een aardig vergelijk in mijn ogen: ´Hoe we verouderen hangt af van onze manier van leven. In Nederland ziet een dag er vaak zo uit: we stappen uit bed, in onze auto, in de lift, zitten de hele dag op kantoor en kijken ´s avonds televisie. Als je van een afstandje naar een kantoorgebouw kijkt en al die verlichte kantoortjes en hokjes ziet, dan zou je dat kunnen vergelijken met de bio-industrie – het is intensieve menshouderij. We zijn profkippen geworden, maar we moeten weer scharrelkippen worden.´

Ik weet niet hoe jij er tegenaan kijkt, maar ik vond het een nogal onthutsend en treffend vergelijk.

Nu kun je daar tegenover stellen dat we inmiddels een science fiction-leefomgeving hebben die uit z´n voegen barst van verleidingen.

Zet dat even naast een brein vanuit het tijdperk met stone age-genen. Of, nog treffender geformuleerd door Jan Heemskerk in zijn boek ´Als Jan het kan…´: ´Volgens Leo Babauta is ons kinderachtige en verongelijkte brein ook nog eens terminaal ongemak-mijdend en heeft het een onuitputtelijk reservoir aan k-smoesjes voorhanden om te voorkomen dat we tegengas gaan geven en iets willen ondernemen om de kwaliteit van ons leven te beteren – zoals stoppen met roken en elke dag vijf kilometer lopen. En dat kinderachtige brein is sterk door jaren oefening: onze innerlijke motivatie is er absoluut niet tegen opgewassen en we geven dan ook bij de eerste de beste ´tegenspraak´ de moed al zuchtend op.´

Enfin, terug naar de plofkip. Zijn we dan compleet weerloos?

Nope.

Zo vervolgd Jan met: ´Maar Leo zou geen goeroe zijn geworden als hij niet ook hiervoor een oplossing had bedacht. Ik vat het even samen. Hij zegt: probeer de uitdaging die je aan jezelf voorlegt klein te maken. Zo klein dat je kinderachtige brein hem totáál over het hoofd ziet en je dus niet tegenhoudt met k-smoesjes. Ga dus bijvoorbeeld niet direct vijf kilometer lopen, maar 100 meter. Of koop eerst loopschoenen en houd het daarmee de eerste dag voor gezien. Een minuscule stap is beter dan helemaal geen stap. Elke stap is goed, áls je hem maar zet! Want geen beweging is altijd beter dan stilstand, en beweging schept bovendien opnieuw beweging. Aldus Leo.´

Stephen Guise noemt in zijn boek ´Micro-gewoontes´ overigens nog veel en veel meer praktische voorbeelden van hóe je dit kunt doen.

Maar ook David van Bodegom gooit 4 v´s in de strijd om verleidingen uit onze omgeving te weerstaan:

• Verwijderen
• Vervangen
• Vermijden en
• Voorbereiden

Je eigen omgeving kun je aanpakken door te verwijderen en te vervangen.

Zet koekjes niet in het zicht op het aanrecht, maar stop ze in een blik achteraf in een kastje. Of beter nog: laat ze in de supermarkt of bio-winkel. Vervang ze door allerlei minigroente of andere rauwkost. Vervang ook meteen de pot drop op het werk door een fruitschaal. Vaak gaan die appels en bananen al op alleen al doordat die schaal er stáát. Introduceer dus vooral prikkels die verleiden tot betere keuzes. ´Beter´ als in volwaardiger: je lijf hééft er wat aan.

De openbare omgeving kun je niet naar je hand zetten. Dan komen vermijden en/ of voorbereiden van stal.

Een eettentje of supermarkt wil jou natuurlijk verleiden. Deze ´v´ van verleiden is duidelijk niet één van de eerder genoemde 4 v´s… Maar je kunt die omgeving wel omzeilen door bijvoorbeeld niet naar een supermarkt te gaan, maar boodschappen te bestellen. Of het straatje waar je altijd een saucijzenbroodje of ijsje haalt te mijden. Heb je een borrel of receptie, drink dan van tevoren een halve liter water en eet een banaan, dan ´passen´ er veel minder wijn en borrelhapjes bij in de maag.

En je kunt natuurlijk proberen om toch invloed uit te oefenen op de publieke omgeving. Spreek bijvoorbeeld de directie aan op de automaat met ingeblikt suikerwater in ´coffee corners´.

Je kunt dus heel veel zelf doen.

En dat geldt ook voor een werkgever.

Schoolbestuur.

Sportkantine.

Kliniek.

Whomever.

Maar mocht je daarvoor een aanjager kunnen gebruiken, neem dan gerust contact met me op: https://gripopgezondheid.nl/contact/

Lynn Hogendoorn

#persoonlijkeontwikkeling
#letsconnect
#gripopgelukshormonen